Veel persleidingen naderen hun ontwerplevensduur (vanaf 50 jaar) of zijn die al gepasseerd. Om ze risicogestuurd te kunnen beheren en om te kunnen bepalen of ze eventueel moeten worden vervangen, willen we meer grip krijgen op de bepaling van hun conditie en restlevensduur. Daarom willen we de faalkans kunnen bepalen van de in totaal 700 kilometer aan afvalwaterpersleidingen die Waternet beheert voor de gemeente Amsterdam en voor het waterschap Amstel, Gooi en Vecht.

Bepalen van conditie en restlevensduur
In dit project willen we een assetmanagementtool ontwikkelen om de restlevensduur van persleidingen te bepalen, zodat we ze actief (risico-gestuurd) kunnen beheren in plaats van reactief (nadat ze hebben gefaald). Met de aanwezige kennis en informatie over de sterkte en de belasting van de leiding en de slijtage ervan voorspelt het faalkansmodel de betrouwbaarheid en de restlevensduur van een leidingsegment. De technische informatie die over de persleidingen wordt verkregen, is ook toegankelijk voor andere leidingbeheerders.

Incidenten voorkomen
De huidige faalkans van afvalwaterpersleidingen in Nederland ligt op ongeveer één incident per 100 km/jaar. Dat is laag in vergelijking met bijvoorbeeld drinkwaterleidingen waarvan de faalkans ligt op zes incidenten per 100 km/jaar. Toch tonen recente studies aan dat de faalkans van afvalwaterpersleidingen toeneemt. Branche-breed wordt de urgentie gevoeld meer grip te krijgen op de conditie- en restlevensduurbepaling, zodat onderzoek gedaan kan worden en besluiten genomen kunnen worden over onderhoud of vervanging van persleidingen. De assetmanagementtool moet worden ontsloten via een kaart/GIS-applicatie met faalkansindicaties van elk leidingsegment. Daarmee kunnen de leidingbeheerders gerichter werken aan het onderhoud van een persleiding en kan bij een te groot risico tijdig worden besloten de leiding vervangen. Dit leidt tot  een aanzienlijke besparing op tijd, geld en capaciteit. Door het inzicht in de staat van de assets kunnen incidenten worden voorkomen. Met het uiteindelijke faalkansmodel kan strategisch assetmanagement worden bedreven.   

Planning
Het project loopt van 2019 tot en met 2024 en heeft drie fasen. In de eerste fase (Proof of Principle), die plaatsvond in 2019, is een eerste versie van het faalkansmodel ontwikkeld, die is uitgeprobeerd op tien persleidingsegmenten in Nederland. In de tweede fase (Proof of Concept, 2020-2023) wordt het faalkansmodel doorontwikkeld. Door ontbrekende faalmechanismen en informatie uit inspecties toe te voegen wordt het model verder uitgebreid. In de derde fase (Proof of Producibility) wordt het faalkansmodel gekoppeld aan bestaande assetmanagementsystemen.

Partners
De eerste fase is gefinancierd en ondersteund door een consortium dat bestond uit de gemeente Rotterdam, Waternet, RIONED en STOWA, waarbij aanvullende financiering is verkregen uit de TKI Deltatechnologie. De resultaten van deze eerste fase zijn opgenomen in het TNO-rapport TNO 2019 R10463 Faalkansmodel persleidingen – Proof of Principle. Het uitvoerend consortium bestaat uit de kennispartners TNO, Deltares en Partners4UrbanWater. De tweede fase is gestart in 2020, waarbij Waterschap Aa en Maas en Schmidt Watertechniek zijn aangesloten. 

Resultaat
Het doel is een assetmanagementtool die de conditie van elk leidingsegment op elk tijdstip kan voorspellen en die via GIS kan worden ontsloten. Hiermee kunnen leidingbeheerders gerichter bepalen of leidingen langer in gebruik kunnen blijven of dat ze moeten worden vervangen. Hiermee kan Waternet de faalkansen bepalen van de 700 km aan afvalwaterpersleidingen die ze beheert voor de gemeente Amsterdam en voor het Waterschap AGV. Dit faalkansmodel levert een aanzienlijke besparing op in tijd, geld en capaciteit, geeft Waternet inzicht in de staat van de assets en vermindert de kans op incidenten.

Meer lezen
https://www.tkideltatechnologie.nl/project/tno05-faalkansmodel-voor-asset-management-van-persleidingen-fase-2/

https://www.riool.net/onderzoek1/innovatieprogramma-s/professioneel-persleidingenbeheer

https://www.prksw.nl/home/persleidingen/